Czytania Liturgiczne z Rozważaniami
1 czytanie (Iz 60, 1-6)
Chwała Boga rozbłyska nad Jerozolimą
Czytanie z Księgi proroka Izajasza
Iz 60,01 Powstań! Świeć, bo przyszło twe światło i chwała Pańska rozbłyska nad tobą.
Iz 60,02 Bo oto ciemność okrywa ziemię i gęsty mrok spowija ludy, a ponad tobą jaśnieje Pan, i Jego chwała jawi się nad tobą.
Iz 60,03 I pójdą narody do twojego światła, królowie do blasku twojego wschodu.
Iz 60,04 Podnieś oczy wokoło i popatrz: Ci wszyscy zebrani zdążają do ciebie. Twoi synowie przychodzą z daleka, na rękach niesione twe córki.
Iz 60,05 Wtedy zobaczysz i promienieć będziesz, a serce twe zadrży i rozszerzy się, bo do ciebie napłyną bogactwa zamorskie, zasoby narodów przyjdą ku tobie.
Iz 60,06 Zaleje cię mnogość wielbłądów - dromadery z Madianu i z Efy. Wszyscy oni przybędą ze Saby, zaofiarują złoto i kadzidło, nucąc radośnie hymny na cześć Pana.
Proroctwo Izajasza, ten poetycki, pełen chwały śpiew, jest swoistą wizją powszechnej jedności wszystkich ludów zmierzających do Jerozolimy. Wsłuchujemy się w głos proroka, który dostrzega orszak zdążający w kierunku świętego miasta. Wyróżnia w nim dwie grupy. Pierwszą z nich tworzą córki i synowie Izraela powracający z wygnania, drugą natomiast obce narody pociągnięte blaskiem światła i chwały Boga, która okrywa wzgórza Syjonu. Izajasz zwraca się więc do zasłuchanego ludu, mówiąc: „Powstań! Świeć, bo przyszło twe światło..., rzuć okiem dokoła i zobacz”. Oto zakończył się już czas wszelkich trudów i lamentów, a rozpoczął się czas radości i nadziei. Trzeba tylko, aby ludzkość zerwała pęta egoizmu i porzuciła pesymizm, a doświadczyła pewności nowego życia, które znajduje się poza ciemnością, na drodze prowadzącej do miasta pełnego jasności, której blask pochodzi od Boga: „Ponad tobą jaśnieje Pan - powiada prorok - i Jego chwała jawi się nad tobą. I pójdą narody do twojego światła”.
Boży plan dotyczy wszystkich narodów, które zostały wezwane, by zostać ogarniętymi przez światło niebieskiego Jeruzalem i przenikniętymi obecnością Boga, zamieszkującego pośród swojego ludu. Oto sam Bóg stanie się latarnią nadającą kierunek narodom, ludom i królom, zmierzającym w Jego stronę. W Jerozolimie wówczas nastąpi odsłonięcie rzeczy zakrytych. I tak oto, w rodzącym się Chrystusie, ewangeliści dostrzegają objawienie się Boga i spełnienie proroctwa.
Psalm (Ps 72 (71), 1b-2. 7-8. 10-11. 12-13)
Uwielbią Pana wszystkie ludy ziemi
Ps 72,01b Boże, przekaz Twój sąd królowi i Twoją sprawiedliwość synowi królewskiemu.
Ps 72,02 Niech sadzi sprawiedliwie Twój lud i ubogich Twoich - zgodnie z prawem!
Uwielbią Pana wszystkie ludy ziemi
Ps 72,07 Za dni jego zakwitnie sprawiedliwość i wielki pokój, dopóki księżyc nie zgaśnie.
Ps 72,08 I panować będzie od morza do morza, od Rzeki aż po krańce ziemi.
Uwielbią Pana wszystkie ludy ziemi
Ps 72,10 Królowi Tarszisz i wysp przyniosą dary, królowie Szeby i Saby złożą daninę.
Ps 72,11 I oddadzą mu pokłon wszyscy królowie, wszystkie narody będą mu służyły.
Uwielbią Pana wszystkie ludy ziemi
Ps 72,12 Wyzwoli bowiem wołającego biedaka i ubogiego, i bezbronnego.
Ps 72,13 Zmiłuje się nad nędzarzem i biedakiem i ocali życie ubogich:
Uwielbią Pana wszystkie ludy ziemi
2 czytanie (Ef 3, 2-3a. 5-6)
Poganie są uczestnikami zbawienia
Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Efezjan
Ef 3,02 bo przecież słyszeliście o udzieleniu przez Boga łaski danej mi dla was,
Ef 3,03 że mianowicie przez objawienie oznajmiona mi została ta tajemnica ...
Ef 3,05 Nie była ona oznajmiona synom ludzkim w poprzednich pokoleniach, tak jak teraz została objawiona przez Ducha świętym Jego apostołom i prorokom,
Ef 3,06 to znaczy, że poganie juz są współdziedzicami i współczłonkami Ciała, i współuczestnikami obietnicy w Chrystusie Jezusie przez Ewangelię.
Św. Paweł jest świadom tego, że misją, jaka została mu powierzona, jest niesienie Ewangelii poganom i wyjaśnia, że Boży plan zbawienia, dotyczący całej ludzkości powołanej do kroczenia w świetle jednego Boga i Ojca, zbliżył się do swej pełni. Sekretem Bożej tajemnicy jest powszechne powołanie wszystkich narodów do jedności: „poganie - czytamy - już są współdziedzicami i współczłonkami Ciała”. Apostoł więc, jako współpracownik misji Chrystusa, czuje się powołanym do działania na rzecz rozpowszechniania Ewangelii.
Prawdziwym znakiem i narzędziem tej powszechnej wizji zbawienia zaplanowanej przez Boga jest Kościół. Jego zadaniem jest budowanie jedności pośród ludzi, i to zarówno przez głoszenie Ewangelii Jezusa będącej źródłem wiary człowieka, jak i przez umacnianie związków jedności i braterstwa, i to pomimo istniejących w tym zakresie pozorów i rozbieżności. I tak oto, stając przed światem co prawda podzielonym, ale tęskniącym za jednością, z wiarą i radością jest głoszone, że to Bóg jest prawdziwą jednością: Ojciec, Syn i Duch Święty. On to będąc zjednoczonym w swej różnorodności, wszystkich zachęca do uczestnictwa w trynitarnej jedności. W efekcie, dzięki jedności z Jezusem, Głową Kościoła, możliwa jest jedność pomiędzy wszystkimi ludźmi. To dokładnie ta jedność i ten pokój, jakich poszukiwał człowiek od zawsze. Ten czas: jedności i pokoju nadszedł wraz z narodzeniem się Syna Bożego, a z jego owoców korzystać mogą wszyscy ludzie. W Jezusie dokonało się tym samym misterium zjednoczenia wszystkich ludzi. I do tego właśnie wszyscy zostaliśmy wezwani: do życia w pokoju z różnymi braćmi i do trwania w powszechnej jedności jako dzieci jednego Ojca.
Aklamacja (Mt 2, 2b)
Alleluja, alleluja, alleluja
Ujrzeliśmy Jego gwiazdę na Wschodzie
i przybyliśmy oddać pokłon Panu.
Alleluja, alleluja, alleluja
Ewangelia (Mt 2, 1-12)
Pokłon mędrców ze Wschodu
Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza
Mt 2,01 Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy
Mt 2,02 i pytali: ”Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon”.
Mt 2,03 Skoro to usłyszał król Herod, przeraził się, a z nim cała Jerozolima.
Mt 2,04 Zebrał więc wszystkich arcykapłanów i uczonych ludu i wypytywał ich, gdzie ma się narodzić Mesjasz.
Mt 2,05 Ci mu odpowiedzieli: ”W Betlejem judzkim, bo tak napisał Prorok:
Mt 2,06 A ty, Betlejem, ziemio Judy, nie jesteś zgoła najlichsze spośród głównych miast Judy, albowiem z ciebie wyjdzie władca, który będzie pasterzem ludu mego, Izraela”.
Mt 2,07 Wtedy Herod przywołał potajemnie Mędrców i wypytał ich dokładnie o czas ukazania się gwiazdy.
Mt 2,08 A kierując ich do Betlejem, rzekł: ”Udajcie się tam i wypytujcie starannie o Dziecię, a gdy Je znajdziecie donieście mi, abym i ja mógł pójść i oddać Mu pokłon”.
Mt 2,09 Oni zaś wysłuchawszy króla, ruszyli w drogę. A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię.
Mt 2,10 Gdy ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali.
Mt 2,11 Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; upadli na twarz i oddali Mu pokłon. I otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę.
Mt 2,12 A otrzymawszy we śnie nakaz, żeby nie wracali do Heroda, inną droga udali się do swojej ojczyzny.
Epifania, czyli objawienie, jest publiczną manifestacją zbawienia przyniesionego przez Jezusa, Króla wszystkich ludzi. Ewangelista Mateusz wzbogacił opowiadanie biblijne o pewne elementy zaczerpnięte z historii, korzystał również ze starotestamentalnych tekstów. Powiada w nim o nadzwyczajnym objawieniu prowadzącym Mędrców do odnalezienia żydowskiego Króla, będącego Królem wszystkich ludzi. Zatrzymajmy się chwilę przy samych Mędrcach: w V wieku, na podstawie ilości złożonych darów, została ustalona ich liczba. W VIII wieku nadano im imiona: Melchior, Kacper i Baltazar. Co ważne, dla Mateusza Mędrcy uobecniają pierwszych pogan, którzy wychwalają godność Jezusa, główną postać Ewangelii. To oni szukają Jezusa („Gdzie jest nowo narodzony Król żydowski?”, rozpoznają w Nim Mesjasza („Upadli na twarz i oddali Mu pokłon” i dostrzegają Jego ubóstwo i prostotę („Otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto [jako królowi], kadzidło [jako Bogu] i mirrę [jako człowiekowi]”. Przeciwieństwem ich postawy jest zachowanie się Heroda i całej Jerozolimy: przestraszyli się nowin o narodzeniu Mesjasza i szukali sposobu, aby Go zgładzić.
Dziecię narodzone w Betlejem jest osobą przynoszącą Dobrą Nowinę. Mimo tego przyjmuje Ono twarz uciekiniera, zostaje bowiem zmuszone do ucieczki do Egiptu. Innymi słowy: Nowonarodzony to Mesjasz poszukiwany i odrzucony, a Jego tronem będzie krzyż. Jezus jest więc znakiem sprzeciwu: przez swój lud został skazany na banicję, zepchnięty na margines, natomiast przez obcych, przez pogan jest poszukiwany z nadzieją. I tak oto nowym Syjonem, miastem wszystkich ludzi stało się Betlejem, a Jerozolima zostaje odrzucona. Nowy lud Boży, dziedzic dawnych obietnic, staje się kontynuatorem tego, co dawne. Nadto, co ważne, lud ten tworzą wszyscy, którzy szukają Jezusa dzięki swej wewnętrznej dyspozycyjności i uznają w Nim „gwiazdę poranną”.
Przygotowanie
Zarówno sama Epifania, to znaczy «objawienie Pańskie», jak również Słowo Boże tej uroczystości, koncentrują się na osobie Jezusa: Mesjasza, Króla i Zbawiciela wszystkich ludzi. On nie przyszedł tylko do Izraela, ale także do pogan, to znaczy do całej rodziny ludzkiej. Pojawienie się Mędrców jest początkiem budowania jedności między narodami. Owa jedność w pełni dokona się dzięki wierze w Jezusa Chrystusa. Wówczas wszyscy ludzie poczują się dziećmi jednego Ojca i braćmi między sobą. Mędrcy, jako pierwsi «widzowie» misterium Jezusa i zarazem Jego świadkowie, są zapowiedzią, ale i początkiem rzesz «prawdziwych czcicieli», którzy będą duchowym żniwem mesjańskich czasów. Początek temu dziełu dał Jezus. On jest siewcą, który przyniósł dobre ziarno Słowa dla wszystkich; Duch Święty sprawił, że ziarno dojrzało, a Kościół został «poproszony», by zebrać dojrzałe kłosy. Te właśnie, które wyrosły z ziaren zasianych w obfitości wraz z objawieniem się Jezusa i ubogaconych Jego śmiercią.
Podobnie jak z jedności i miłości Ojca i Syna wywodzi się misja Jezusa, tak też z jedności Jezusa i Kościoła wypływa misja uczniów, to znaczy powołanie do budowania jedności między różnymi rasami, narodami i językami. To bowiem Słowo buduje jedność w miłości pomiędzy wierzącymi wszystkich czasów. To z niego - Słowa - rodzi się wiara i zakorzenia w sercu człowieka. Ale tylko w sercu, które jest otwarte na prawdę Boga. A to - owa otwartość - współczesnego człowieka czyni osobą należącą do Chrystusa. Tym właśnie, którzy szukają Jezusa szczerym i otwartym sercem, proponuje On jedność w wierze i miłości.
I w takim oto życiodajnym środowisku «wszyscy» stają się «jednością». Jej miarą staje się Chrystus i wiara w Jego słowo: „Staliśmy się jednością - powie św. Augustyn - nie po to, aby wierzyć, ale dlatego, że uwierzyliśmy”.
W Jezusie Chrystusie wszyscy mogą więc stanowić «jedno» i odkrywać, że pełnią życia jest ofiarowanie siebie Chrystusowi i braciom, co jest prawdziwym miłowaniem w jedności.
Wezwanie
Ojcze, który posłałeś do nas Twojego Syna jako Zbawiciela wszystkich ludzi, wychwalamy Ciebie za objawienie Jezusa, naszego Króla. Jest to Król bez korony, chociaż posiada koronę z cierni. Jego panowanie można zaś zrozumieć, gdy przyjmie się prawdę o Jego męce i śmierci. To zatem «królewskość» zupełnie odmienna od tej, jakiej poszukują ludzie.
Ojcze, błogosławimy Ciebie za Jezusa, Zbawiciela wszystkich ludzi. On to przyszedł na świat, aby zbawić i zjednoczyć ze sobą rozproszone Boże dzieci. Od tej pory, w świetle i w blasku chwały, nie kroczy już wspólnota podzielona, sobie obca, ale jedna wielka rodzina. Wszyscy, Żydzi i poganie „już są współdziedzicami i współczłonkami Ciała”, a przybycie Mędrców stanowi początek powszechnego pokoju, jaki zapanuje pomiędzy wszystkimi narodami. Boże, pomóż nam zrozumieć, że rozwiązanie różnego rodzaju napięć istniejących pomiędzy «powszechnością» a «wybraniem», co bardzo często stawia jednych przeciwko drugim, polega na zrozumieniu, że «wybranie» jest służbą każdemu człowiekowi.
Spraw, Panie, aby Kościół zawsze umiał podążać tak jak Mędrcy do Betlejem, by tam adorować Króla wszystkich ludzi. Niech jednak, podobnie jak narodzony w Betlejem Jezus, także wychodzi do świata, aby kontynuować misję, jaką Ten mu powierzył, by iść do wszystkich ludzi, i to bez wyjątku. Niech cała wspólnota chrześcijańska, szukając tych, którzy są daleko i tych, którzy czują się wykluczeni, umie budzić ich do nadziei i do życia, nie zapominając, że sprzeciw, jaki to może wywołać wśród ludzi, stanowi część tego posłannictwa.
Rozważanie
Gwiazda zatrzymała się nad miejscem, w którym znajdowało się Dziecię. Już samo zobaczenie gwiazdy wzbudziło w Mędrcach niesamowitą radość. Także i my tę wielką radość nosimy w naszych sercach. Taką samą radość ogłaszają pasterzom niebiescy aniołowie. Tak więc razem z Mędrcami uwielbiajmy to Dziecię. Razem z pasterzami oddajmy Mu chwałę. Wychwalajmy Go razem z aniołami, ponieważ w „mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan”.
„Pan jest Bogiem, niech nas oświeci!”. Ale nie w postaci Boga, aby nie przesłonić naszych słabości, ale w postaci sługi, aby przynieść wolność tym, którzy znajdowali się w niewoli. Jest to święto całego stworzenia: niebo dało siebie światu, gwiazdy z nieba zniżyły się, a Mędrcy opuścili swoje ojczyzny.
I tak oto cała ziemia zebrała się w jednej grocie. Nie było też nikogo, kto czegoś by nie przyniósł, kto nie byłby wdzięczny.
I tak oto świętujemy zbawienie świata, nowe narodzenie rodzaju ludzkiego. Zjednoczmy się więc z tymi, którzy w radości przyjęli Pana. Niech i nam zostanie udzielona łaska kontemplowania czystym spojrzeniem, jakby w lustrzanym odbiciu, Jego chwały, abyśmy także i my zostali przemienieni w chwałę, przez łaskę i dobroć naszego Pana, Jezusa Chrystusa. Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Amen. (Św. Bazyli Wielki, Omelie,6)
W ciągu dnia często powtarzaj i żyj Słowem:
„Powstań! Świeć, bo przyszło twe światło” (Iz 60,1).
Lektura duchowa
Ty, który jesteś ponad nami Ty, któryś jest jednym z nas Ty, któryś jest - także i w nas, oby wszyscy mogli Cię widzieć - także i we mnie, obym mógł przygotować drogę dla Ciebie, obym mógł dziękować Ci za wszystko, co mnie spotyka. Obym mógł przy tym nie zapominać o potrzebach innych ludzi. Ogarniaj mnie Twoją miłością, tak jak chcesz, bym ja ogarniał wszystkich swoją. Oby wszystko, co jest we mnie, obróciło się ku Twej chwale i obym nigdy nie zaznał rozpaczy. (Dag Hammarskjold, Drogowskazy)
Dlaczego Mędrcy z dalekich krajów podążyli do Betlejem? Odpowiedź na to pytanie jest związana z tajemnicą «wschodzącej gwiazdy», którą zauważyli i uznali za gwiazdę «Króla żydowskiego», czyli za znak narodzin Mesjasza. A zatem do podróży skłoniła ich moc nadziei, potwierdzonej następnie przez gwiazdę, która prowadziła ich do «Króla żydowskiego», do królowania samego Boga. Taki jest bowiem sens naszej wędrówki: służyć królowaniu Boga w świecie. Mędrcy udali się w podróż, ponieważ żywili wielkie pragnienie, które kazało im zostawić wszystko i wyruszyć w drogę. Jakby zawsze czekali na tę gwiazdę. Jakby ta podróż od zawsze była im pisana i to przeznaczenie teraz wreszcie się urzeczywistniało. (...)
Przybywszy do Betlejem, Mędrcy „weszli do domu - jak mówi Pismo - i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; padli na twarz i oddali Mu pokłon” . Nadchodzi zatem w końcu chwila tak bardzo oczekiwana: spotkanie z Jezusem. „Weszli do domu”: ten dom przedstawia w pewien sposób Kościół. By spotkać Zbawiciela, trzeba wejść do domu, którym jest Kościół. (...)
„Padli na twarz i oddali Mu pokłon. (...) ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę”. Oto kulminacyjny moment całej drogi: spotkanie przeradza się w adorację, staje się aktem wiary i miłości, uznaniem w Jezusie, zrodzonym z Maryi, Syna Bożego, który stał się człowiekiem. (...) Jemu ofiarujcie (...), co macie najcenniejszego (...): złoto waszej wolności, kadzidło waszej żarliwej modlitwy, mirrę waszych najgłębszych uczuć. (Benedykt XVI, spotkanie z seminarzystami [Kolonia, 19 sierpnia 2005])
Bibliografia
Praca zbiorowa (2019), Lekcjonarz mszalny, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum
Spurgjasz A. (przekład) (2006) Lactio divina na każdy dzień roku. Czas Bożego Narodzenia, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek.
Bp Romaniuk Kazimierz (przekład) (2013), Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (Biblia Warszawsko-Praska), Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
Kard. Ravasi Gianfranco (2007), Psalmy, t. 1-5, Kraków: Wydawnictwo Salwator.
Praca Zbiorowa (2002), Pismo Święte Nowego i Starego Testamentu, Częstochowa: Wydawnictwo Paulinianum.
Praca zbiorowa (2006) Biblia Tysiąclecia z komentarzami, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Źródła internetowe: www.vatican.va https://opoka.org.pl/ www.niedziela.pl www.katolik.pl www.brewiarz.pl www.liturgia.wiara.pl
www.katolicki.net www.pijarzy.pl www.gosc.pl www.jezuici.pl www.biblia.info.pl www.faustyna.pl www.kapucyni.pl
Kod QR do tego wpisu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
edukacja.katolicka@gmail.com