Edukacja katolicka: Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny

#EdukacjaKatolickaInfo

Początki Godzinek jako Nabożeństwa Maryjnego sięga około pięciuset lat i czasów hiszpańskich zakonów rycerskich, kiedy kształtowała się prawda o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Dziewicy. W Polsce pierwszy tekst drukowany Godzinek ukazał się w roku 1482 w Modlitewniku, którego autorem był bł. Władysław z Goleniowa (1440-1505).

W Polsce Godzinki jako modlitwę wprowadzili jezuici przed rozbiorami Polski. Najpierw rozpowszechniły się wśród polskiego rycerstwa, a potem wśród mieszczan oraz ludu. Godzinki były ulubioną modlitwą króla Zygmunta III. Zwyczaj śpiewania Godzinek przed Mszą św. niedzielną utrwalił się w XVIII wieku, do dziś ten zwyczaj zachowany jest w większości kościołów.

Obecny polski tekst Godzinek został, najprawdopodobniej, ułożony przez znanego tłumacza Pisma św., ks. Jakuba Wujka SI (1541-1597), stąd też wszystkie cytaty biblijne są podane z jego przekładu.
Wiele tytułów Maryi, Jej starotestamentowych wzorów i jakby zapowiedzi, pochodzi z księgi Pieśni nad pieśniami, w której przedstawiona jest najgłębsza i najwznioślejsza miłość oblubieńcza, która w bezpośrednim brzmieniu tekstu mówi o dwojgu ludziach – oblubieńcach, bohaterach tej księgi; w głębszym znaczeniu tej natchnionej księgi zawiera się obrazowy opis miłości Boga do narodu wybranego – Izraela, którym dziś jest Kościół Katolicki. Oblubienicą jest więc Mistyczne Ciało, każdy członek tego Ciała, a w szczególny sposób Matka wszystkich członków Mistycznego Ciała, Najświętsza Maryja Panna.
Godzinki sławią Maryję jako Królową, Matkę, Wspomożycielkę i Orędowniczkę. Porównania i obrazy, które wyrażają podziw i uwielbienie dla Maryi, czerpią z Pisma Świętego. Dość często są one trudne w zrozumieniu dla nie obeznanych z Pismem Świętym i zazwyczaj wymagają szerszego komentarza.

Godzinki, jako małe oficjum ku czci Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny są perłą katolickiej mariologii, a także czymś na wzór rozwiniętej litanii do Matki Bożej.

Maryjne Godzinki jako historia zbawienia może być wyśpiewana lub odmówiona, ważne aby mieć świadomość tego co jest wypowiadane. W przypadku niezrozumienia niektórych dość trudnych biblijnych zwrotów warto zapoznać się z krótkim słowniczkiem, który umieściłem na końcu wpisu.

Godzinki powstały na wzór kapłańskiego Brewiarza, jako nabożeństwo ku czci Najświętszej Maryi Pannie. Składa się na wzór tradycji judeochrześcijańskiej, gdzie był zwyczaj, że w świątyni jerozolimskiej siedmiokrotnie w ciągu dnia oddawano cześć Panu Bogu, zgodnie z psalmem 119, 164 - „Siedmiokroć na dzień wysławiam Ciebie”, z siedmiu części:

(1) Jutrzni;

(2) Prymy;

(3) Tercji;

(4) Seksty;

(5) Nony;

(6) Nieszporów;

(7) Komplety.

Wszystkie części zawierają: wezwanie (Boże, ku wspomożeniu memu wejrzyj), hymn, werset i responsorium, ofiarowanie oraz antyfonę z modlitwą.

Źródło: Mały słownik maryjny (1987), Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów.

Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny w wersji wideo, mojego autorstwa, można znaleźć po adresem:

https://youtu.be/PtKsJQ6OgeE

Podany poniżej tekst Godzinek dotyczy odmawiania poszczególnych części w sugerowanych godzinach dnia.

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen †

Jutrznia - do odmawiania o świcie, przy blasku jutrzenki (jasność poprzedzająca ukazanie się słońca na horyzoncie)

Zacznijcie wargi nasze, chwalić Pannę świętą,
Zacznijcie opowiadać cześć jej niepojętą.
Przybądź nam miłościwa pani, ku pomocy,
A wyrwij nas z potężnych nieprzyjaciół mocy.
Chwała Ojcu, Synowi Jego Przedwiecznemu,
I równemu Im w Bóstwie Duchowi Świętemu.
Jak była na początku i zawsze i ninie,
Niech Bóg w Trójcy Jedyny na wiek wieków słynie.
Hymn
Zawitaj Pani świata, niebieska Królowa,
Witaj, Panno nad panny, gwiazdo porankowa!
Zawitaj, pełna łaski, prześliczna światłości,
Pani, na pomoc świata śpiesz się, zbaw nas z złości!
Ciebie Monarcha wieczny od wieków swojemu,
Za Matkę obrał Słowu Jednorodzonemu;
Przez które ziemi okrąg i nieba ogniste,
I powietrze i wody stworzył przeźroczyste,
Ciebie, Oblubienicę przyozdobił sobie,
Bo przestępstwo Adama nie ma prawa w Tobie.

K.: Wybrał Ją Bóg i wywyższył ponad wszystko,
W.: I wziął Ją na mieszkanie do przybytku swego.
K.: Pani, wysłuchaj modlitwy nasze,
W.: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.

Módlmy się: Święta Maryjo, Królowo niebieska, Matko Pana naszego Jezusa Chrystusa i Pani świata, która nikogo nie opuszczasz i nikim nie gardzisz, wejrzyj na nas, Pani nasza, łaskawym okiem miłosierdzia swego i uproś nam u Syna swego miłego odpuszczenie wszystkich grzechów naszych, abyśmy, którzy teraz święte Twoje Niepokalane Poczęcie nabożnym sercem rozpamiętywamy, wiecznego błogosławieństwa zapłatę w niebie otrzymać mogli; co niechaj da Ten, któregoś Ty o Panno, porodziła, Syn Twój, a Pan nasz Jezus Chrystus, który z Ojcem i Duchem Świętym żyje i króluje w Trójcy Świętej jedyny, Bóg na wieki wieków.
W.: Amen.
K.: Pani, wysłuchaj modlitwy nasze,
W.: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.
K.: Błogosławmy Panu,
W.: Bogu chwała.
P.: A dusze wiernych zmarłych przez miłosierdzie Boże niech odpoczywają w pokoju.
W.: Amen.

Pryma - do odmawiania o godzinie 6:00 rano

Przybądź nam miłościwa pani, ku pomocy,
A wyrwij nas z potężnych nieprzyjaciół mocy.
Chwała Ojcu, Synowi Jego Przedwiecznemu,
I równemu Im w Bóstwie Duchowi Świętemu.
Jak była na początku i zawsze i ninie,
Niech Bóg w Trójcy Jedyny na wiek wieków słynie.

Hymn
Zawitaj Panno mądra, domie poświęcony,
Siedmioma kolumnami pięknie ozdobiony.
Od wszelakiej zarazy świata ochroniona,
Pierwej święta w żywocie matki, ni zrodzona.
Tyś Matką wszech żyjących, Tyś jest Świętych drzwiami;
Nowa gwiazdo z Jakuba, Tyś nad Aniołami.
Ogromna czartu jesteś, w szyku obóz silny,
Bądź chrześcijan ucieczką i port nieomylny.

K.: Sam Ją stworzył w Duchu Świętym,
W.: I wyniósł ją nad wszystkie dzieła rąk swoich.
K.: Pani, wysłuchaj modlitwy nasze,
W.: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.

Tercja - do odmawiania o godzinie 9:00 rano

Hymn
Witaj arko przymierza, tronie Salomona,
Tęczo wszechmocną ręką, z pięknych farb złożona.
Tyś krzak Mojżeszów boskim ogniem gorejąca,
Tyś różdżka Aaronowa, śliczny kwiat rodząca.
Brama rajska zamkniona, runo Gedeona,
Tyś niezwyciężonego plastr miodu Samsona.
Przystało, aby Cię Syn tak zacny od winy
Pierworodnej zachował i zmazy Ewinej.
Który Ciebie za matkę obierając sobie,
Chciał, by przywara grzechu nie postała w Tobie.
K.: Ja mieszkam na wysokościach,
W.: I tron mój w słupie obłoku.
K.: Pani, wysłuchaj modlitwy nasze,
W.: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.

Seksta - do odmawiania w południe

Hymn
Witaj świątynio Boga w Trójcy jedynego,
Tyś raj Aniołów, pałac wstydu panieńskiego.
Pociecho utrapionych, ogrodzie wdzięczności,
O palmo cierpliwości, o cedrze czystości!
Ziemia jesteś kapłańska i błogosławiona,
Święta i pierworodną zmazą nie dotkniona.
Miasto Pańskie i brama na wschód wystawiona,
Wszelkąś łaską, jedyna Panno, wypełniona.
K.: Jak lilia między cierniem,
W.: Tak przyjaciółka moja między córkami Adamowymi.
K.: Pani, wysłuchaj modlitwy nasze,
W.: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.

Nona - do odmawiania o godzinie 3:00 po południu

Hymn
Witaj, miasto ucieczki, wieżo utwierdzona,
Dawidowa basztami i bronią wzmocniona.
Tyś przy poczęciu ogniem miłości pałała,
Przez Cię władza piekielnych mocarzów stajała.
O mężna biołogłowo, Judyt wojująca.
Od niewoli okrutnej lud swój ratująca.
Rachel ożywiciela Egiptu nosiła,
Nam Zbawiciela świata Maryja powiła.
K.: Wszystka piękna jesteś przyjaciółko moja,
W.: A zmaza pierworodna nigdy w Tobie nie postała.
K.: Pani, wysłuchaj modlitwy nasze,
W.: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.

Nieszpory - do odmawiania wieczorem, przy zachodzie słońca

Hymn
Witaj światło z Gabaon, coś zwycięstwo dało,
Z Ciebie Słowo Przedwieczne w ciało się przybrało.
Aby człowiek z padołu powstał wywyższony,
Niewiele od Aniołów jest on umniejszony.
Słońca tego promieńmi Maryja jaśnieje,
W poczęciu swym, jak złota zorza światłem sieje.
Między cierniem lilija kruszy łeb smokowi,
Piękna jak w pełni księżyc, świeci człowiekowi.
K.: Jam sprawiła na niebie, aby wschodziła światłość nieustająca,
W.: I jako mgła okryłam wszystką ziemię.
K.: Pani, wysłuchaj modlitwy nasze,
W.: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.

Kompleta - do odmawiania przed udaniem się na spoczynek

Niech nas Syn Twój, o Pani, do siebie nawróci,
A swoje zagniewanie niech od nas odwróci.

Hymn
Witaj, Matko szlachetna w panieńskiej czystości,
Gwiazdami uwieńczona, Pani łaskawości.
Niepokalana, czystsza niźli Aniołowie,
Po prawej ręce Króla stoisz w złotogłowie.
O Rodzicielko łaski, nadziejo grzeszących,
O jasna gwiazdo morska, o porcie tonących.
Brama rajska, niemocnych zdrowie w Twej obronie,
Niech Boga oglądamy na górnym Syjonie.
K.: Jako olej wylany, o Maryjo, Imię Twoje,
W.: Słudzy Twoi zakochali się bardzo w Tobie.
K.: Pani, wysłuchaj modlitwy nasze,
W.: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.

Ofiarowanie Godzinek - do odmawiania przy kończeniu każdej części o podanych porach dnia

Z pokłonem Panno Święta, ofiarujem Tobie
Te godzinki ku większej czci Twej i ozdobie;
Prosząc, byś nas zbawienną drogą prowadziła,
A przy śmierci nam słodką Opiekunką była.
Antyfona
Tać to różdżka, w której ani pierworodnej, ani uczynkowej winy skaza nie postała.
K.: W poczęciu Swoim, Panno, niepokalanaś była.
W.: Módl się za nami do Ojca, któregoś Syna porodziła.
Módlmy się: Najchwalebniejsza Panno Maryjo, niepokalana od zmazy grzechu wszelkiego, Rodzicielko Jezusa, królowo niebieska, cesarzowo świata, ucieczko i patronko wszystkich grzesznych, Matko nieprzebranego miłosierdzia! Wspomnij na nas, święta Panno i Matko miłościwa w godzinę śmierci, kiedy gasnące oczy nasze nie będą mogły widzieć męki Jezusowej, ani język zdrętwiały nie będzie mógł wzywać imion: Jezus, Maryja! Natenczas, święta Panno i Matko miłościwa, broń nas od najazdów nieprzyjacielskich, zachowaj od potępienia wiekuistego i doprowadź dusze nasze do królestwa niebieskiego. O najłaskawsza Dziewico, niepokalana Maryjo!
W.: Amen.
K.: Módl się za nami, święta Boża Rodzicielko.
W.: Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
K.: Pani, wysłuchaj modlitwy nasze,
W.: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.
Módlmy się: Boże, któryś przez Niepokalane Poczęcie Najświętszej Panny godne Synowi swemu mieszkanie zgotował, Ciebie prosimy, abyś przez wstawiennictwo Tej, którąś dla przewidzianej śmierci tego Syna od wszelkiej zmazy zachował, nam niepokalanymi przyjść do siebie dozwolił. Przez Chrystusa Pana naszego, który z Tobą żyje i króluje na wieki wieków.
W.: Amen.

Antyfona

Święta Maryjo! Ratuj nędznych, wspomagaj słabych, pocieszaj strapionych, módl się za ludem, przyczyniaj się za duchowieństwem, wstawiaj się za nami, niech wszyscy doznają Twego wsparcia, którzykolwiek z nabożeństwem obchodzą Twoją świętą pamiątkę.

Modlitwa do Świętego Michała Archanioła wg papieża Leona XIII.

(13 października 1884 r. Rzym)

Święty Michale Archaniele, broń nas w walce,

a przeciw niegodziwości i zasadzkom złego ducha bądź nam obroną.

Niech go Bóg poskromić raczy, pokornie o to prosimy,

a Ty, Książę wojska niebieskiego, szatana i inne złe duchy,

które na zgubę dusz ludzkich po tym świecie krążą,

Mocą Bożą strąć do piekła.

Amen. †

Akt osobistego poświęcenia się Niepokalanemu Sercu Maryi św. Ludwik Maria Grignion de Montfort

O Maryjo, w Twoim Niepokalanym Sercu każde stworzenie ma swoje miejsce, a niebo i ziemia podziwiają Twoje cnoty i napełniają się ich wonią. Także ja, z podziwem i czcią wchodzę dzisiaj i to już na zawsze, do rajskiego ogrodu Twojego Niepokalanego Serca, gdyż sama mnie do tego zachęcasz w tych najbardziej niebezpiecznych dla świata chwilach.
Jestem CAŁY TWÓJ – i dzisiaj, i do końca moich dni, i przez całą wieczność. Możesz obchodzić się ze mną jak ze wszystkimi kwiatami Twego ogrodu: zabrać mnie stąd, choćby i dziś, i przesadzić w inne miejsce; podlewać wodą pociech lub dotknąć suszą oschłości i trudu, otoczyć pięknymi kwiatami ludzi bliskich i przyjaznych lub cierniami niechętnych i wrogich. Możesz dać mi obfitość pokarmu lub jałową glebę głodu, braków i niepowodzeń, a nawet odciąć mnie od korzeni życia i zdrowia, bo wiem, że w Twoich rękach będzie mi najlepiej. Chcę we wszystkim podobać się tylko Tobie, o Różo mistyczna, Różo męki i chwały, najpiękniejszy Kwiecie nieba i ziemi.
Czyń ze mną, co tylko chcesz. Od tej chwili uznaję, że wszystko, co mnie spotka, będzie z Twojej ręki, o Maryjo. Będę Ci za wszystko dziękował, nawet gdyby nieraz bolało i choćbym nie rozumiał, dlaczego mnie to spotyka. Nawet po śmierci chcę na wieki być w raju Twego Niepokalanego Serca i tylko w Nim wielbić Boga, a nie winny sposób. Weź mnie takim, jakim jestem dzisiaj, i uczyń mnie takim, jakim pragniesz, abym był, ku chwale Boga, teraz i przez całą wieczność. Amen.

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Amen. †

Hymn poranny

Kiedy ranne wstają zorze; Pieśń poranna; Pieśń nieśmiertelna

słowa: Franciszek Karpiński (1741-1825); wiersz ze zbioru „Pieśni nabożne” (1792), druk w Supraslu w Drukarni J.K. Mći: XX. Bazylianów muzyka: Karol Kurpiński (1785-1857)

Hymn pierwszy raz publicznie odśpiewano w 1792 roku

Kiedy ranne wstają zorze
Tobie ziemia, Tobie morze,
Tobie śpiewa żywioł wszelki:
Bądź pochwalon, Boże wielki!

A człowiek, który bez miary
Obsypany Twymi dary,
Coś go stworzył i ocalił
A czemuż by Cię nie chwalił?

Ledwie oczy przetrzeć zdołam,
Wnet do mego Pana wołam,
Do mego Boga na Niebie
I szukam Go wkoło siebie.

Wielu snem śmierci upadli,
Co się wczoraj spać pokładli.
My się jeszcze obudzili,
Byśmy Cię, Boże, chwalili.

Boże w Trójcy niepojęty,
Ojcze, Synu, Duchu Święty,
Tobie chwałę oddajemy,
Niech dla Ciebie dziś żyjemy.

Szczególnie polecam wersję śpiewaną pieśni „Kiedy ranne wstają zorze” - w wersji tej zostały wykonane wszystkie pięć zwrotek, co jest rzadkością, w kościele pod wezwaniem Św. Józefa, parafia Sadów, Diecezja Gliwicka.

https://youtu.be/KtNtAp_20-s

Parafia ta ma bardzo ciekawą i długą historię, ponieważ początki Sadowa sięgają drugiej połowy XIII wieku, zaś Kościół ten według zachowanych dokumentów został poświęcony w roku 1331 przez biskupa wrocławskiego Nankiera. Bryła kościoła była wielokrotnie przebudowywana, a najstarszą jej częścią jest zabytkowe prezbiterium. W krypcie znalazły doczesne miejsce spoczynku szczątki fundatorów kościoła: Wierbskich, Ziemięckich, Grotowskich, Goczałkowskich i Hochbergów. Z drugiej połowy XVII wieku pochodzą: ołtarz główny św. Józefa, ołtarze boczne Matki Boskiej i św. Barbary, ambona i organy. Obok kościoła znajduje się drewniana dzwonnica, w dolnej części podmurowana, na której umieszczono dwa zabytkowe dzwony z 1486 i 1556 roku. W latach 2007–2010 odrestaurowano elewację kościoła i wolno stojącej dzwonnicy, przywracając ich historyczny wygląd.

„Kiedy ranne wstają zorze” z płyty Stare Pieśni Patriotyczne w wykonaniu Chóru Katedralnego z lat 30-tych

https://youtu.be/QGcgX02SNN4

„Kiedy ranne wstają zorze”, w wykonaniu zagórzańskiego regionalnego zespołu folklorystycznego „Porębiański Ród” z Poręby Wielkiej, powiat limanowski.

https://youtu.be/pIVdQxu2-PU

Polecam również Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny w wersji śpiewanej, jest to wersja skrócona, odmawiana jeden raz w ciągu dnia, zazwyczaj rano, którą można znaleźć pod adresem:

https://youtu.be/Rh2MNmxUwT8

Słowniczek trudnych zwrotów

Dom poświęcony, siedmioma kolumnami pięknie ozdobiony, świątynia Boga – w 1 Krl czytamy o budowie i poświęceniu świątyni w Jerozolimie dla Boga. Zastąpiła ona dawny i przenośny Namiot Spotkania. Była bogato zdobiona, wybudowana z wielkim rozmachem według pomysłu i projektu króla Dawida. Przed wejściem stały dwie ozdobione wielkie kolumny. Kryła ona największą świętość –Arkę Przymierz. Zburzona w roku 586 przez Babilończyków, w 70 roku przez Rzymian. Liczba 7 kolumn wskazuje na pełnię darów i łask Maryi jako żywej świątyni Boga.

Nowa gwiazda z Jakuba – Lb: król Moabu udał się do wróżbity Balaama i kazał mu przeklinać obóz izraelski. On jednak wiedział, że będzie mówił tylko to, co mu powie Bóg i 3 razy błogosławił Izraela. Mówił o nadchodzącym, jeszcze niewyraźnie, królu żydowskim – wschodząca gwiazda z Jakuba. (Jakub = wnuk Abrahama, ojciec 12 synów – symbolu całego narodu żydowskiego).

Arka Przymierza – Wj: skrzynia z drzewa akacjowego pokryta złotem. Nad przykryciem były popiersia dwóch aniołów, nakrywających skrzydłami Arkę. W środku tablice z przykazaniami, ale nie oryginał, który Mojżesz roztrzaskał, widząc kult złotego cielca.

Mojżeszowy krzak gorejący – Wj: Bóg ukazujący się człowiekowi: Jestem, który Jestem. (Wschodnie ikony Maryi – Bogarodzicy)

Różdżka Aarona - Lb: bunt Korachitów i innych przeciwko Mojżeszowi i Aaronowi. Dlaczego tylko oni mogą pełnić służbę w przybytku i składać ofiary? Bóg wybrał cały naród. Pan polecił przynieść do Namiotu Spotkania 12 lasek od przedstawicieli wszystkich pokoleń Izraela. Na lasce lewitów było napisane Aaaron. Ta laska w nocy zakwitła, wypuściła pąki, kwiaty i dojrzałe owoce migdałów.

Runo Gedeona - Sdz: Bóg wzywa sędziego Gedeonado walki z Madianitami i zapewnia zwycięstwo. Gedeon prosi o znak. Najpierw rosa tylko na wełnianym okryciu, a ziemia sucha. Wycisnął rano czarę wody z runa. Potem prosi o drugi znak: ziemia mokra, a runo suche i tak było.

Plastr miodu Samsona – sławny żydowski siłacz, walczył z Filistynami, choć pojął za żonę Filistynkę. Był w drodze, gdy napadł na niego lew. Choć nie miał nic w ręce, rozdarł lwa. Gdy po jakimś czasie wracał tą samą drogą, w padlinie znalazł rój pszczół i miód. Jadł go on i jego rodzice, choć nic im nie powiedział o przygodzie z lwem. Zadał potem Filistynom zagadkę: Z tego, który pożera, wyszło to, co się spożywa, a z mocnego wyszła słodycz.

Brama na wschód wystawiona – Ez: Na teren świątyni wchodziło się przez kilka bram. Jedna – wschodnia był a przeznaczona tylko dla króla, który przyszedł złożyć dobrowolną ofiarę. Po wyjściu króla ze świątyni, tę bramę należało zamknąć. Bramą wschodnią wjechał pan Jezus na osiołku w Niedzielę Palmową. Piękny symbol dziewictwa Maryi: Jej łono wydało tylko Zbawiciela i Króla i pozostało zamknięte.

Miasto ucieczki - Joz, Lb: sześć miast, do których mógł się schronić zabójca, który nienaumyślnie spowodował śmierć bliźniego. Tam mógł mieszkać bezpiecznie aż do rozprawy sądowej i śmierci najwyższego kapłana. Jeżeli przed tym czasem dobrowolnie opuścił miasto ucieczki, mógł zostać zabity przez mściciela krwi.

Judyta wojująca – Jdt: dowódca wojsk asyryjskich Holofernes wyruszył na wojnę z Izraelem. W oblężonej Betuli nie było żywności ani wody. Lud chciał iść do niewoli, by ocalić życie. Judyta – młoda, piękna wdowa udała się do obozu wroga. Po uczcie zabiła Holofernesa i w torbie przyniosła jego głowę do Żydów, którzy przystąpili do ataku i odnieśli zwycięstwo.

Światło z Gabaon – Joz: pięciu królów amoryckich napadło na miasto Gibeon. Przerażeni mieszkańcy wezwali na pomoc Jozuego, któremu Bóg objawił, że zwycięży wroga. Jozue powiedział w obecności izraelitów: Stań słońce nad Gibeonem . I zatrzymało się słońce i nie spieszyło się do zachodu i stanął księżyc. Jozue i Izraelici zadali straszliwą klęskę wrogom i nikt nie odważył się nawet językiem napastować Izraelitów.

Zamkniona brama rajska – Rdz: po grzechu pierworodnym nie można było o własnych siłach powrócić do raju. Niebo pozostało zamknięte, a dobre dusze przez tysiące lat oczekiwały w otchłani (w piekłach), aż pan Jezus przez śmierć i zmartwychwstanie otworzy drogę do niego.

Źródłó:

Słowniczek cytowany za - Iwona Józefiak OCV.

Józefiak Iwona OCV (2017), Godzinki, Kraków: Wydawnictwo M.

Zachęcam do zapoznania się z książką, która zawiera komentarze do najtrudniejszych wersetów Pisma Świętego, od Księgi Rodzaju do Apokalipsy: Kaiser W., Davids P.H., Bruce F.F. (2011), Tłumaczenie ks. prof. Waldemar Chrostowski, Trudne fragmenty Biblii, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”.

Książka posiada imprimatur (oficjalna zgoda na druk) Kurii Metropolitarnej Warszawskiej.