Wpis o św. Łukaszu Ewangeliście jest na specjalne życzenie lekarza, p. Bogusława, z Diecezji Warszawsko - Praskiej.
Święty Łukasz urodził się ok. 1 roku n.e. w Antiochii Syryjskiej. Wychował się w kulturze hellenistycznej, zmarł w marcu 84 roku w Tebach (Grecja). Jest patronem: lekarzy, pielęgniarek, sióstr zakonnych pracujących w szpitalach i domach opieki społecznej, malarzy, rzeźbiarzy, rzeźników, notariuszy, grafików, introligatorów, historyków, złotników, badaczy, naukowców czy też patronem Hiszpanii.
Modlitwa do św. Łukasza Patrona Służby Zdrowia
Święty Łukaszu,
zanim stałeś się uczniem Chrystusa
i autorem Jego Ewangelii, byłeś lekarzem.
Miej w opiece całą służbę zdrowia i wypraszaj u dobrego Boga
błogosławieństwo, pomoc i opiekę dla lekarzy, pielęgniarek oraz wszystkich tych,
których powołałeś do służby leczenia chorych i zapobiegania chorobom i bólowi
oraz towarzyszenia ludziom w trudnym doświadczeniu choroby i cierpienia.
Niech dobry Bóg obdarza wszystkich pracowników służby zdrowia tymi łaskami,
których najbardziej potrzebują, aby podejmowali dobre decyzje,
byli współczujący i delikatni, rozważni, życzliwi i wyrozumiali,
aby opiekowali się chorymi z poświęceniem i miłością,
dostrzegając w każdym z nich cierpiącego Chrystusa.
Spraw, aby swoją troskliwością i serdecznością
budzili w chorych nadzieję powrotu do zdrowia.
Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen!
Święty Łukaszu, Patronie Służby Zdrowia – Módl się za nami!
Jest świętym zarówno kościoła katolickiego jak i prawosławnego. Nie należał go uczniów Jezusa, z którym nigdy się nie spotkał. Stał się wyznawcą Chrystusa kilka lat po śmierci krzyżowej Jezusa. Chrzest przyjął podczas drugiej podróży misyjnej św. Pawła Apostoła ok. roku 50, zostając jego uczniem i najwierniejszym towarzyszem. Towarzyszył św. Pawłowi w podróżach do Rzymu, Grecji i Macedonii. Około 58 r. udaje się do Jerozolimy. Przez 2 lata (60-62) towarzyszył św. Pawłowi w czasie jego pobytu w więzieniu w Cezarei Nadmorskiej, gdzie głosił Ewangelię, pomagał duchowo i materialnie Apostołowi oraz zbierał materiały do napisania Dziejów Apostolskich. Z Cezarei św. Łukasz i św. Paweł udają się do Rzymu (Dzieje Apostolskie, rozdziały 27 i 28). W Rzymie był świadkiem męczeńskiej śmierci św. Pawła w roku 67.
W Rzymie św. Łukasz poznał św. Marka Ewangelistę, zapoznał się z jego Ewangelią i zaczął pisać swoją. Po śmierci św. Pawła, św. Łukasz udaje się do Achai (Grecja środkowa), gdzie wydaje swoją Ewangelię oraz Dzieje Apostolskie. Najprawdopodobniej Ewangelia św. Łukasza została przez niego napisana w latach 70-80 n.e. We wstępie do Ewangelii wyraźnie zaznacza, że nie był osobiście naocznym świadkiem wydarzeń opisanych w jego Ewangelii: „Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które się dokonały pośród nas, tak jak nam je przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa. Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu, abyś się mógł przekonać o całkowitej pewności nauk, których ci udzielono” (Łk 1, 1-4). Badacze twierdzą, że pisząc „Teofil”, św. Łukasz miał na myśli chrześcijan o pogańskim rodowodzie, którym chciał ukazać Mesjasza jako miłosiernego Boga - Człowieka przynoszącego zbawienie dla wszystkich ludzi a nie tylko dla Narodu Wybranego.
W tzw. Ewangelii dzieciństwa Jezusa zawarł wiele faktów sprzed Narodzenia Jezusa, m.in. o zwiastowaniu Maryi, nawiedzeniu św. Elżbiety, narodzinach św. Jana Chrzciciela, całą historię narodzin samego Jezusa, o pokłonie pasterzy, następnie ofiarowanie Jezusa w świątyni, zagubieniu się Jezusa w świątyni jerozolimskiej i nauczaniu wśród uczonych w piśmie. Było to możliwe poprzez wielokrotne rozmowy z Matką Bożą.
Wiele szczegółów, których nie ma u innych Ewangelistów możemy znaleźć w Ewangelii św. Łukasza dzięki temu, że był bardzo skrupulatnym i poszukiwał ludzi, którzy znali Jezusa i jego uczniów, m.in. przypowieść o miłosiernym Samarytanie, synu marnotrawnym, zaginionej owcy czy zgubionej drachmie. Ponieważ Św. Łukasz był lekarzem i też z racji swojego zawodu przedstawiał Jezusa jako „lekarza dusz i ciał ludzkich” to bardzo fachowo opisywał wydarzenia mające związek z medycyną, jak: krwawy pot Jezusa.
W 84 roku jak głosi legenda poniósł śmierć męczeńską (chociaż nie wszyscy badacze zgadzają się z tą tezą o śmierci), umierając „pełen Ducha Świętego” w Beocji (Teby, starożytna Grecja północna). Z Beocji w roku 357 relikwie św. Łukasza zostały przeniesione do Konstantynopola a w XIII wieku do Padwy (Włochy), gdzie w Bazylice św. Justyny w alabastrowym sarkofagu spoczywają do dnia dzisiejszego. Nie są one jednak kompletne, ponieważ w roku 1354 cesarz Karol IV Luksemburczyk, król czeski, zażądał wydania czaszki św. Łukasza i właśnie ta relikwia do naszych czasów znajduje się w katedrze św. Wita w Pradze. Na oficjalnej pieczęci Uniwersytetu Padewskiego od chwili założenia widnieje postać św. Łukasza. W tym samym kościele w nawie naprzeciwko grobu św. Łukasza w sarkofagu spoczywają również szczątki św. Macieja Apostoła. Święto św. Łukasza Ewangelisty czcimy 18 października.
Modlitwa
Święty Łukaszu, któryś w swojej Ewangelii opiewał dobroć i miłosierdzie Pana, naucz mnie naśladować Jezusa Króla miłosierdzia, współczuć innym i świadczyć wszystkim dobro. Spraw też, bym stał się godnym miłości Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.
Święty Łukasz nie był Żydem, ale nawróconym z pogaństwa chrześcijaninem. Był świetnie wykształconą osobą z zakresu humanistyki, kulturze greckiej, sztuce, literaturze, znajomości ówczesnych języków, m.in. posługiwał się piękną greką, miał we krwi ducha badacza co pomagało przy zdobywania interesujących go informacji dlatego był rzetelnym kronikarzem a z zawodu lekarzem (Kol 4, 14). Był także świetnym malarzem, legenda z VII wieku mówi, że św. Łukasz jest autorem Ikony Matki Bożej Jasnogórskiej (Czarnej Madonny), którą namalował na desce stołu, na którym Święta Rodzina spożywała posiłki. W ikonografii św. Łukasz przedstawiany jest zazwyczaj jako mężczyzna w stroju rzymskim, o kędzierzawych włosach i niezbyt bujnej brodzie, z księgą, zwojem, paletą malarską, przyrządami lekarskimi, skalpelem oraz wizerunkiem Matki Bożej. Najstarszy portret św. Łukasza pochodzi z VI wieku i znajduje się w Rawennie w kościele św. Witalisa. W katakumbach Kommodylli w Rzymie znajduje się fresk z VII wieku przedstawiający św. Łukasza w stroju rzymskim.
Forma i układ Ewangelii podobne są do Ewangelii św. Mateusza oraz św. Marka. W Ewangelii u św. Łukasza znajdziemy bardzo wiele cennych informacji oraz przypowieści, których nie notują pozostali synoptycy. Widać charakterystyczny dla listów św. Pawła uniwersalizm nauki o zbawieniu. Przykładowo, genealogia Jezusa wyprowadzona jest od Adama, dla ukazania, że jak Adam był przyczyną zatracenia wszystkich ludzi, tak Chrystus jest Zbawicielem wszystkich. Św. Łukasz, kierując swą Ewangelię do chrześcijan nawróconych z pogaństwa, opuszcza fragmenty zrozumiałe jedynie dla Żydów. Podkreśla też to, co mogło być dla pogan szczególnie ważne, budujące i godne naśladowania.
Obok św. Mateusza, św. Łukasz jest jedynym, który opisuje dzieciństwo Jezusa. Tylko on przedstawił scenę zwiastowania i narodzenia Jana Chrzciciela oraz Jezusa, nawiedzenie św. Elżbiety przez Maryję, ofiarowanie Jezusa i znalezienie Jezusa w świątyni. Z Ewangelii św. Łukasza przeczytamy najwięcej o Matce Jezusa, tylko Łukasz odnotował okrzyk niewiasty: „Błogosławione łono, które Cię nosiło, i piersi, które ssałeś” (Łk 11,27).
W centrum Ewangelii św. Łukasza znajdują się wydarzenia paschalne, czyli męka, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Jezus, od chwili rozpoczęcia swej działalności w Galilei, przez cały czas konsekwentnie zbliża się do Jerozolimy. Dante Alighieri (1265-1321) nazwał św. Łukasza „piewcą łaskawości Chrystusa”, ponieważ podkreśla on dobroć i miłosierdzie Boże. Św. Łukasz ukazuje Jezusa pełnego szczególnej troski, dobroci, miłości i wrażliwości na biednych, opuszczonych, chorych, chromych, odrzuconych i grzeszników. Św. Łukasz wielokrotnie piętnuje pogoń za bogactwem doczesnym, pójście za Jezusem to naśladowanie Nauczyciela i na tej drodze nie może być żadnych kompromisów, żadnego przywiązania do ziemskiego życia i wszelkich dóbr doczesnych. Najważniejsze jest Królestwo Boże a dojście do tego Królestwa prowadzi przez wąską drogę i ciasne drzwi, niekiedy jest to również droga krzyżowa, ale wiodąca do zmartwychwstania i zwycięstwa. Drodze tej jak wielokrotnie przypomina św. Łukasz towarzyszy nam Duch Święty, który podpowiada jak mamy postępować, aby osiągnąć Królestwo Boże. Tylko u św. Łukasza znajdziemy przypowieści o zgubionej owcy i drachmie, o synu marnotrawnym czy o miłosiernym Samarytaninie.
Znanym symbolem Ewangelii św. Łukasza jest wół, o którym Ewangelista rozpoczął przedstawiając scenę składania Starotestamentalnych ofiar, jedną z nich był wół. Rogi zwierzęcia symbolizowały Stary i Nowy Testament a kopyta, cztery Ewangelie. Inni badacze interpretują woła jako symbolizującego św. Łukasza, który wykonał ciężką i systematyczną pracę historyka opisując życie naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa.
Modlitwa
Święty Łukaszu, Ewangelisto, prosimy, aby wszyscy czytający Ewangelię natchnioną przez Boga, którą nam przekazałeś, wzrastali w wierze i potrafili głosić życiem miłość i miłosierdzie Boże, na których ukazaniu tak bardzo się skupiłeś.
Święty Łukaszu, wspieraj artystów, aby za Twoim przykładem, poprzez swoje dzieła przybliżali ludzi do Boga.
Świętu lekarzu, wspieraj wszystkich członków służby zdrowia, aby swoją pracę wykonywali zawsze z uwzględnieniem prawdziwego dobra człowieka. Amen.
Źródło powstania Dziejów Apostolskich (dosłowne tłumaczenie z greki: Czyny Aniołów). Tytuł dzieła nie odzwierciedla jednak w sposób pełny zawartej w niej treści. Opowiada ona bowiem nie tyle historię Apostołów, ile raczej opisuje ich świadectwo o Jezusie Zmartwychwstałym oraz życie pierwszych wspólnot chrześcijańskich, zrodzonych z tego świadectwa. Jeśli chodzi o Apostołów, skupiają się głównie na Piotrze i Pawle. Powszechnie uważa się, że Ewangelia według św. Łukasza i Dzieje Apostolskie stanowią dwie części jednego dzieła, których niepodważalnym autorem jest św. Łukasz. Potwierdzeniem tej tezy jest również podobieństwo obu ksiąg pod względem języka, stylu i sposobu korzystania ze źródeł. Święty Łukasz pisząc Dzieje Apostolskie, korzystał ze źródeł, jak również opierał się na własnym doświadczeniu. Sposób opowiadania i dynamikę opisu wskazują na to, że autor zna i dobrze pamięta relacjonowane wydarzenia, sam bowiem był naocznym świadkiem wielu z nich.
Dzieło św. Łukasza wzorowane jest głównie na starożytnym pisarstwie historycznym. Przemówienia przytaczane w dziełach historycznych nie były wtedy stenogramami, lecz autorskimi syntezami i komentarzami do wydarzeń. Mowy, zajmujące około jednej trzeciej tekstu Dziejów Apostolskich, są więc podsumowaniem katechezy wczesnochrześcijańskiej. Zróżnicowano w nich nauczanie do Żydów i pogan. Święty Łukasz nie skupia się tylko na dokumentowaniu przeszłości, ale przez ukazanie faktów dokonuje swoistej obrony chrześcijaństwa przed fałszywymi zarzutami. Do tych treści dołącza także pouczenia, jak w codziennym życiu należy wypełniać Ewangelię. Swoje dzieło kieruje do chrześcijan nawróconych z pogaństwa i do ludzi, którzy jeszcze nie należą do wspólnoty Kościoła.
Krótka analiza treści i wartości teologicznych.
Przyjmuje się, że u podstaw kompozycji tego dzieła stoi zamysł św. Łukasza, by opisać proces rozszerzania się Ewangelii po całym świecie. Pisał on bowiem tę księgę w okresie dynamicznego rozwoju misji ewangelizacyjnej, prowadzonej przez starożytną wspólnotę chrześcijańską. Powstanie licznych wspólnot złożonych z nawróconych pogan utwierdziło go w przekonaniu, że głoszenie Ewangelii o zbawieniu przekroczyło granice judaizmu. Przedstawienie biografii apostołów, organizacji struktury kościelnej, historii Kościoła jako takiej czy roli Ducha Świętego w procesie ewangelizacji, nie było celem powstania tej księgi ani też jej istotą. Dla Łukasza kluczowym tematem jest rozszerzanie się Ewangelii z Jerozolimy na cały świat pogański.
Zapowiedziany w Pismach plan zbawczy obejmuje więc nie tylko Mękę, Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa, ale również głoszenie zbawienia poganom. Rozpoczyna się ono od Jerozolimy i stopniowo będzie się rozprzestrzeniać przez Judeę i Samarię aż po krańce ziemi. Nie należy jednak rozumieć tych kolejnych etapów wyłącznie w sensie geograficznym, gdyż dla Łukasza są one wyznacznikami jego teologii zbawienia. Wyrażenie „aż po krańce ziemi”, wskazuje nie tyle Rzym czy inne odległe regiony (jak u pisarzy greckich), lecz swoim znaczeniem obejmuje całą ludzkość. Przedstawiając ideę powszechności zbawienia, św. Łukasz nie zadowalał się opisywaniem wydarzeń i okoliczności towarzyszących szerzeniu się Ewangelii wśród pogan, ale pragnął wykazać, że fakt ten jest wyrazem woli Bożej zapowiedzianej w Pismach i realizowanej mocą Ducha Świętego. Męka Jezusa, Jego Śmierć i Zmartwychwstanie, a także ewangelizacja pogan są więc wypełnieniem proroctw mesjańskich (proroctwa ze Starego Testamentu zapowiadające przyjście Mesjasza „Wybawcy świata” w osobie Jezusa Chrystusa).
Święty Łukasz znał tradycje mówiące o Piotrze. Dotarł do nich być może za pośrednictwem św. Marka w Rzymie lub w Antiochii. Miał również do dyspozycji przekazy mówiące o Pawle, pochodzące ze źródła antiocheńskiego. Część materiału dotyczącego Pawła pochodzi prawdopodobnie od samego Łukasza, który mógł być naocznym świadkiem podróży Apostoła. Wykorzystanie różnych źródeł i złączenie ich w jedno opowiadanie potwierdza, że św. Łukasz, pisząc Dzieje Apostolskie, miał określony zamysł teologiczny, o czym mówi w prologu do swego dwutomowego dzieła. Sygnalizowany tam temat słowa Bożego i jego sług w sposób zasadniczy zostaje rozwinięty właśnie w Dziejach Apostolskich. Teofil został pouczony nie tylko o wydarzeniach z ziemskiego życia Jezusa, ale również o tym, co miało miejsce po Jego Wniebowstąpieniu. Mimo odejścia do Ojca Chrystus nadal kontynuuje swoją misję na ziemi poprzez Kościół, który głosi Ewangelię wszystkim narodom. Przez całą księgę przewija się także temat drogi. Podobnie jak w Ewangelii Jezus jest w podróży z Galilei do Jerozolimy, tak w Dziejach Apostolskich Kościół kontynuuje tę drogę, rozpoczynając ją właśnie od Jerozolimy. Rozpoznając w kolejnych wydarzeniach realizację planu zbawienia, autor widzi to wszystko w kluczu teologicznym. Taki zamysł wynikał z sytuacji wspólnoty, do której Łukasz należał, złożonej głównie z chrześcijan pochodzenia pogańskiego. Jej członkowie, będąc świadkami szerzenia się Kościoła i rozdziału między nim a judaizmem, mogli stawiać pytanie o własne związki z Bożymi obietnicami zawartymi w Starym Testamencie. Z kolei chrześcijanie wywodzący się z judaizmu byli pod presją swoich rodaków, którzy chcieli wymóc na nich odejście od chrześcijaństwa. Potrzebowali więc utwierdzenia się w przekonaniu, że ich decyzja o pozostaniu we wspólnocie chrześcijan jest właściwa. Święty Łukasz, biorąc te kwestie pod uwagę, ukazuje ciągłość między Izraelem i Jezusem, między Jezusem i Kościołem, między Starym i Nowym Przymierzem.
Przechowały się dwie odmiany tekstu Dziejów Apostolskich: tekst wschodni – inaczej kanoniczny – utrwalony między innymi w kodeksach watykańskim, aleksandryjskim i synajskim, oraz tzw. tekst zachodni, znajdujący się w Kodeksie Bezy (dwujęzyczny manuskrypt Nowego Testamentu z ok. V wieku), znacznie obszerniejszy i zawierający wiele interesujących szczegółów.
Papież Jan Paweł II w swoich naukach zachęcał do „czerpania z prawdziwego skarbu” jaki pozostawił po sobie św. Łukasz w postaci Ewangelii oraz Dziejów Apostolskich. Mamy „konfrontować nasze życie i działalność z modelem, jakim był pierwotny Kościół”, który opisuje św. Łukasz Ewangelista.
Modlitwa
Spraw łaskawie, prosimy Cię, Panie, niech święty Twój Ewangelista Łukasz za nami wstawić się raczy, który krzyże swoje dla chwały Imienia Twojego chętnie całe życie dźwigał. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który króluje w Niebie i na ziemi, po wszystkie wieki wieków. Amen.
Bibliografia
Bp Romaniuk Kazimierz (przekład) (2013), Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (Biblia Warszawsko-Praska), Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
Grün Anselm (2002), Jezus wizerunek człowieka, Ewangelia św. Łukasza, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Katechizm Kościoła Katolickiego (1994), Kongregacja Nauki Wiary, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Kołacz Jakub SJ. (2013), Ewangelia św. Łukasza spisana własnymi słowami, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Praca Zbiorowa (2002), Pismo Święte Nowego i Starego Testamentu, Częstochowa: Wydawnictwo Paulinianum.
Praca zbiorowa (2006) Biblia Tysiąclecia z komentarzami, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Steiner Rudolf (2010), Tajemnice Ewangelii św. Łukasza, Gdynia: Wydawnictwo Genesis.
Opracowanie zbiorowe (2017), Ziemia Święta z Ewangelią świętego Łukasza, Macierzysz: Wydawnictwo Arti.
Źródła internetowe: www.vatican.va https://opoka.org.pl/ www.niedziela.pl www.katolik.pl www.brewiarz.pl www.liturgia.wiara.pl
www.katolicki.net www.biblia.info.pl www.faustyna.pl www.kapucyni.pl www.jezuici.pl www.pijarzy.pl www.gosc.pl
Kod QR do tego wpisu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
edukacja.katolicka@gmail.com